سیلیکون دومین عنصر رایج موجود در خاک است که دارای اثرات مفیدی در افزایش تحمل به تنش های زنده و غیر زنده در گیاهان است. به منظور بررسی اثر سیلیکون در افزایش تحمل به خشکی در ژنوتیپ های گندم (Triticum aestivum L.) ویری ناک و پیشتاز آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با اعمال سه تیمار شاهد، خشکی و سیلیکون- خشکی (2 میلی مولار سیلیکات سدیم / کیلوگرم خاک) در سه تکرار در گلخانه اجرا شد. بدین منظور محتوای پرولین و گلایسین بتائین، فعالیت آنزیم های ضد اکسنده و محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل و پروتئین محلول کل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که سیلیکون با افزایش در فعالیت آنزیم های APX ,CAT ,SOD و POD و پروتئین محلول کل برگ در هر دو ژنوتیپ گندم باعث جبران خسارات منفی ناشی از تنش خشکی گردید. در مقابل تنش خشکی باعث کاهش در محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل و پروتئین محلول گردید. اختلاف معنی داری در فعالیت آنزیم CAT بین تیمار شاهد و خشکی در هر دو رقم مشاهده نگردید. نتایج آزمایش نشان داد که در مقایسه با گیاهانی که تنها تحت تیمار خشکی بودند، تیمار سیلیکون باعث افزایش در محتوای پرولین و گلایسین بتائین گردید. اثر سیلیکون در ژنوتیپ ویری ناک بیشتر از رقم پیشتاز بود. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش می توان استنباط کرد که نقش سیلیکون در افزایش تحمل به خشکی در گندم بدلیل افزایش در فعالیت آنزیم های ضد اکسنده همراه بوده و باعث کاهش خسارات اکسیداتیو ناشی از گونه های فعال اکسیژن که تحت تنش خشکی ایجاد می گردند می شود و از فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهانی که در معرض تنش قرار گرفته اند محافظت می کند.

به منظور بررسی اثرات کاربرد گلایسین بتائین بر گوجه فرنگی در سال 1394 در مزرعه ای واقع در مشهد، آزمایشی دو عاملی (عامل اول مقدار محلول پاشی در سه سطح (صفر، سه و شش کیلوگرم در هکتار) و عامل دوم زمان محلول پاشی (زمان کشت، شروع گلدهی و شروع میوه دهی)) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. در این آزمایش محتوای نسبی آب برگ، سطح برگ، نشت الکترولیت، عدد SPAD، طول دوره رشد رویشی و زایشی، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجه فرنگی مورد بررسی قرار گرفت. نتابج به دست آمده از نشت الکترولیت ها و محتوای آب نسبی در کلیه تیمارها نشان داد که گیاهان به لحاظ رطوبتی در تنش قرار نداشتند. کاربرد گلایسین بتائین در زمان کاشت، سبب افزایش دوره رشد رویشی و کاهش دوره رشد زایشی گیاه شد. کاربرد سه کیلوگرم در هکتار گلایسین بتائین در زمان کشت، منجر به افزایش سطح برگ، وزن خشک و عدد SPAD شد. بیشترین تعداد کل میوه (5/42 عدد) در تیمار کاربرد سه کیلوگرم در هکتار گلایسین بتائین در زمان کاشت و بیشترین وزن میوه (1/113 گرم) در تیمار شاهد به دست آمد. بیشترین میزان عملکرد در تیمار عدم مصرف گلایسین بتائین (74 تن در هکتار) مشاهده شد. سه و شش کیلوگرم در هکتار گلایسین بتائین، عملکرد را به ترتیب 15 و 30 درصد کاهش داد، اما با توجه به افزایش طوره دوره رشد رویشی و افزایش تعداد میوه های سبز در تیمار سه کیلوگرم در هکتار، احتمالاً مصرف گلایسین بتائین در دوزهای پایین در زمانی تأثیر مثبت خواهد داشت که طول دوره رشدی محدودکننده نباشد. همچنین به نظر می رسد کاربرد دوزهای بالای گلایسین بتائین در شرایطی که تنش جدی گیاه را تهدید نمی کند، سبب بروز اثرات سمی و کاهش عملکرد محصول گوجه فرنگی گردید.

سابقه و هدف: کورونیلا (Coronilla varia) یا یونجه تاجی یکی از گیاهان خانواده Fabaceae است که به صورت خودرو در مناطق مختلف ایران پراکنش دارد. سرعت گسترش مناسب ریشه و شاخساره، همچنین کیفیت ظاهری این گیاه در شرایط تنش سبب شده که برای کنترل فرسایش خاک از آن استفاده شود. علاوه بر این، دارا بودن پتانسیل سرزنی و رشد مجدد، کورونیلا را به یک گزینه مناسب برای جایگزین شدن با چمن در فضاهای سبز تبدیل کرده است. این مطالعه با هدف ارزیابی پاسخ کورونیلا به تنش یخ زدگی و تاثیر گلایسین بتائین در کاهش آسیب به گیاهچه آن، انجام شد. مواد و روش ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. دمای پایین به مدت یک ساعت در پنج سطح [25 (شاهد)، صفر، 5-، 10-و 15-درجه سلسیوس] به عنوان فاکتور اول و محلول پاشی با گلایسین بتائین (یک روز قبل از تنش یخ زدگی) در دو سطح (صفر و 100 میلی مولار) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. بعد از تنش یخ زدگی، میزان آسیب یخ زدگی و شاخص های فیزیولوژیک (محتوای نسبی آب، نشت یونی) و بیوشیمیایی (میزان کلروفیل، پرولین، پراکسیداسیون لیپیدها، پروتئین و آنزیم پراکسیداز) اندازه گیری شد. یافته ها: براساس نتایج، مواجه گیاهچه کورونیلا با دماهای پایین (10-و 15-درجه سلسیوس) موجب افزایش آسیب به شاخساره آن شد. عدم تفاوت معنی دار بین دمای صفر و 5-درجه سلسیوس نشان دهنده قابل تحمل بودن دمای 5-درجه سلسیوس برای گیاه است. محلول پاشی با گلایسین بتائین خسارت و آسیب به برگ را کاهش داد. نتایج نشان داد که تحت تنش یخ زدگی محتوای نسبی آب برگ و ریشه کاهش می یابد. کمترین محتوای نسبی آب برگ با میزان 18/57 درصد و 02/59 درصد به ترتیب مربوط به تنش شدید در دماهای 10-و 15-درجه سلسیوس بود. مواجه گیاه با دماهای یخ زدگی مقدار نشت یونی ریشه و برگ را افزایش داد، به طوری که تحت تنش شدید دمای پایین (15-درجه سلسیوس) نسبت به شاهد (دمای 25 درجه سلسیوس) میزان نشت یونی برگ افزایش 27 درصدی نشان داد. با کاهش دما، محتوای کلروفیل برگ ابتدا در دمای صفر درجه سلسیوس نسبت به دمای 25 درجه سلسیوس افزایش و در دماهایی زیر صفر درجه سلسیوس کاهش یافت. در حالی که کاربرد گلایسین بتائین (100 میلی مولار) باعث افزایش محتوای کلروفیل برگ تحت شرایط تنش یخ زدگی شد. نتایج نشان داد که با کاهش دما، میزان پرولین در برگ و ریشه افزایش می یابد. محلول پاشی گلایسین بتائین باعث افزایش 7 درصدی پرولین برگ شد. از طرف دیگر، تنش یخ زدگی منجر به کاهش میزان پروتئین برگ (16 درصد) و ریشه (26 درصد) کورونیلا در دمای 10-درجه سلسیوس شد. علاوه بر این با کاهش دما، میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز برگ (66 درصد) و ریشه (156 درصد) و همچنین میزان مالون دی آلدهید برگ (193 درصد) و ریشه (141 درصد) افزایش یافت. نتیجه گیری: می توان جمع بندی کرد که شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی کورونیلا تحت تأثیر تنش یخ زدگی قرار گرفتند. براساس نتایج، میزان آسیب پذیری برگ کورونیلا بیشتر از ریشه بود. دمای پایین از طریق کاهش محتوای نسبی آب برگ و ریشه و افزایش نشت یونی سبب آسیب به شاخساره کورونیلا شد، در حالی که محلول پاشی با 100 میلی مولار گلایسین بتائین اثرات منفی تنش را کاهش داد. همچنین محلول پاشی گلایسین بتائین از طریق افزایش تجمع اسمولیت های سازگار مانند پرولین در برگ و ریشه باعث کاهش اثرات نامطلوب تنش دمای پایین در کورونیلا گردید.

به منظور بررسی تأثیر تیمارهای سیلیکات پتاسیم و سولفات پتاسیم بر ویژگی های رشدی دانهال های پسته ی رقم بادامی ریز زرند کرمان در شرایط تنش شوری، پژوهشی به صورت فاکتوریل با سه عامل شامل دو سطح شوری از منبع NaCl (0 و 90 میلی-مولار)، سه سطح سیلیسیم از منبع سیلیکات پتاسیم (0، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر) و سه سطح پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم (0، 1 و 2 درصد)، در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. 45 روز پس از سبز شدن بذرها تنش شوری اعمال شد. محلول پاشی با سیلیکات پتاسیم و سولفات پتاسیم یک هفته پیش از آغاز تنش شوری و یک هفته پس از آغاز تنش شوری بود. نتایج نشان داد که شوری آب موجب کاهش محتوای آب نسبی برگ، کارایی استفاده از آب، مجموع پروتئین های محلول برگ و افزایش میزان نشت الکترولیت ها، پرولین، قندهای محلول و ترکیب های فنلی برگ و گلایسین بتائین برگ و ریشه شد. کاربرد سیلیکات پتاسیم و سولفات پتاسیم باعث افزایش معنی دار محتوای آب نسبی برگ، کارایی استفاده از آب، مجموع پروتئین های محلول، پرولین، قندهای محلول و ترکیب های فنلی برگ و گلایسین بتائین برگ و ریشه و کاهش میزان نشت الکترولیت های برگ در شرایط تنش شوری شدند. تیمار شوری در مقایسه با شاهد محتوای آب نسبی برگ را 52/31 در صد کاهش داده و نشت الکترولیت ها را 28/91 درصد افزایش داد درحالی که تیمار 50 میلی گرم بر لیتر سیلیکات پتاسیم و 2 درصد سولفات پتاسیم در شرایط شوری محتوای آب نسبی برگ را 67/51 درصد افزایش و نشت الکترولیت ها را 62/67 درصد کاهش داد.

متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه کنید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و محتوی عناصر معدنی آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. عامل اول شامل سه سطح تنش کم آبی(85%، 65% و 45% ظرفیت زراعی) و عامل دوم شامل 3 سطح محلول-پاشی سالیسیلیک اسید (صفر یا آب مقطر، 0/4 و 0/8 میلی مول) و عامل سوم ژنوتیپ های سویا با نام-های Williams، L17 وD42X19 بود. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش کم آبی میزان غلظت سدیم، سدیم/پتاسیم، نشت الکترولیتی، غلظت مالون دآلدئید و گلایسین بتائین افزایش یافت و میزان غلظت فسفر، کلسیم، پتاسیم، محتوی نسبی رطوبت برگ و مساحت برگ در بوته کاهش یافت. واکنش ژنوتیپ های سویا نسبت به تنش کم آبی متفاوت بود. ویلیامز و L17 به ترتیب بیشترین و کمترین میزان غلظت کلسیم، پتاسیم، محتوی نسبی رطوبت و مساحت برگ در بوته را داشتند. سالیسیلیک اسید موجب کاهش میزان مالون دآلدئید، نشت الکترولیتی و افزایش غلظت گلایسین بتائین و مساحت برگ در بوته شد. اثر متقابل سالیسیلیک اسید و ژنوتیپ بر صفات مورد بررسی معنی دار بود. کاربرد 0/4 میلی مول سالیسیلیک اسید با کاهش محدودیت در جذب و تجمع یون های کلسیم، پتاسیم و فسفر و افزایش محتوی نسبی رطوبت برگ و حفظ انسجام و یکپارچگی غشای سلولی، تاثیر تنش کم آبی را در ژنوتیپ های سویا به خصوص در رقم ویلیامز کاهش داد. رقم ویلیامز در تیمار محلول پاشی باغلظت0/4 میلی مول سالیسیلیک اسید بیشترین میزان مساحت برگ در بوته را در شرایط تنش کم آبی نشان داد.

به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر محتوای آب نسبی، محتوای کلروفیل و فلورسانس کلروفیل برگ چغندر قند در شرایط تنش کمبود آب آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در اردیبهشت سال 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج واقع در ماهدشت کرج به اجرا در آمد. عامل محلول پاشی متانول با 6 سطح، شاهد (بدون محلول پاشی) و 7 و 14 و 21 و 28 و 35 درصد حجمی متانول بود که به هر کدام از سطوح 2 گرم در لیتر گلیسین اضافه شد. محلول پاشی از 16 برگه شدن گیاه، در سه نوبت انجام شد. عامل آبیاری نیز با دو سطح عادی (آبیاری پس از 40 درصد تخلیه رطوبتی قابل دسترس) و تنش خشکی (آبیاری پس از70 درصد تخلیه رطوبتی قابل دسترس) اعمال شدند. محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد گیاه و با فواصل 14 روزه روی گیاه انجام شد. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف متانول اختلاف معنی داری در مولفه های فلورسانس اولیه (F0) و فلورسانس متغیر (FV)و فلورسانس حداکثر (FM) وجود نداشت ولی در مولفه عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی (FV/FM) اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد وجود داشت. تفاوت بین سطوح متانول قبل از محلول پاشی سوم از نظر تاثیر برمحتوای کلروفیل معنی دار نبود در حالی که بعد از محلول پاشی سوم بین آنها اختلاف معنی داری در سطح 5درصد مشاهده شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی داری در فلورسانس حداکثر (FM) و فلورسانس متغیر (FV) و همچنین عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی (FV/FM) در سطح پنج درصد می گردد. در حالی که در مولفه فلورسانس اولیه (F0) اختلافی دیده نشد. تحت شرایط تنش خشکی افزایش معنی داری در سطح پنج درصد در محتوای کلروفیل حاصل شد، و بین عملکرد شکر سفید و عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی بیشترین همبستگی مشاهده شد (R2=0.45**). بین سطوح متانول و سطوح آبیاری نیز در محتوای آب نسبی اختلاف معنی داری در سطح یک درصد مشاهده شد. در این آزمایش در هیچ کدام از صفات اثرات متقابل معنی دار نبود. با توجه به افزایش سطوح متانول در مولفه عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی (FV/FM) می توان گفت احتمالا متانول بازدارندگی نوری در گیاهان تیمار شده را کاهش می دهد. تنش خشکی نیز با آسیب به دستگاه فتوسنتزی بر ظرفیت پذیرش الکترون اثر منفی داشت.

به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر محتوای آب نسبی، محتوای کلروفیل و فلورسانس کلروفیل برگ چغندر قند در شرایط تنش کمبود آب آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در اردیبهشت سال 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج واقع در ماهدشت کرج به اجرا در آمد. عامل محلول پاشی متانول با 6 سطح، شاهد (بدون محلول پاشی) و 7 و 14 و 21 و 28 و 35 درصد حجمی متانول بود که به هر کدام از سطوح 2 گرم در لیتر گلیسین اضافه شد. زمان محلول پاشی ساعت 17 بعد از ظهر و از 16 برگه شدن گیاه محلول پاشی ها انجام شد. عامل آبیاری نیز با دو سطح عادی (آبیاری پس از 40 درصد تخلیه رطوبتی قابل دسترس) و تنش خشکی (آبیاری پس از70 درصد تخلیه رطوبتی قابل دسترس) اعمال شدند. محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد گیاه و با فواصل 14 روزه روی گیاه انجام شد. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف متانول اختلاف معنی داری در مولفه های فلورسانس اولیه (F0) و فلورسانس متغیر  (FV)و فلورسانس حداکثر (FM) وجود نداشت ولی در مولفه عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی (FV/FM) اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد وجود داشت. تفاوت بین سطوح متانول قبل از محلول پاشی سوم از نظر تاثیر برمحتوای کلروفیل معنی دار نبود در حالی که بعد از محلول پاشی سوم بین آنها اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد مشاهده شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی داری در فلورسانس حداکثر (FM) و فلورسانس متغیر (FV) و همچنین عملکرد کوانتومی فتو شیمیایی (FV/FM) در سطح 5 درصد می گردد. در حالیکه در مولفه فلورسانس اولیه (F0) اختلافی دیده نشد. تحت شرایط تنش خشکی افزایش معنی داری در سطح 5 درصد در محتوای کلروفیل حاصل شد، و بین عملکرد شکر سفید و عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی بیشترین همبستگی مشاهده شد (R2=0.45**). بین سطوح متانول و سطوح آبیاری نیز در محتوای آب نسبی اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد مشاهده شد. در این آزمایش در هیچ کدام از صفات اثرات متقابل معنی دار نبود. با توجه به افزایش سطوح متانول در مولفه عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی (FV/FM) می توان گفت احتمالا متانول باعث کاهش بازدارندگی نوری در گیاهان تیمار شده با متانول دارد. تنش خشکی نیز با آسیب به دستگاه فتوسنتزی بر ظرفیت پذیرش الکترون اثر منفی داشت.

هدف این تحقیق، بررسی تأثیر همزیستی قارچ های میکوریزا و برگ پاشی گلایسین بتائین بر برخی صفات کمی و کیفی گندم دیم رقم باران بود. آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط خا ک های آهکی با متوسط بارندگی 45/976 میلی متر طی دو سال زراعی (98-1396) در استان آذربایجان غربی اجرا شد. عامل اول، مایه تلقیح قارچ های میکوریزا در سه سطح (1) شاهد (بدون تلقیح) (2)  تلقیح بذور با گونه Rhizaphagus irregularis (RI) (2) تلقیح بذور با مرکب سه گونه Funneliformis mosseae (CI)، Rhizaphagus irregularis  و Claroideoglomus etunicatum  و عامل دوم شامل شاهد (برگ پاشی با آب) و برگ پاشی با گلایسین بتائین بود. نتایج نشان داد که درصد کلونیزاسیون ریشه از 9/9% در تیمار شاهد به 6/30 و 7/40% به ترتیب در تیمارهای RI و CI افزایش یافت. با مصرف مایه تلقیح CI و RI، عملکرد دانه گندم به ترتیب 269 و 187 کیلوگرم در هکتار افزایش یافتند. مایه تلقیح مرکب سه گونه میکوریزا (CI) باعث افزایش محتوی پروتئین دانه و غلظت عناصر فسفر و روی در دانه شد. گلایسین بتائین، عملکرد دانه را به میزان 160 کیلوگرم در هکتار  افزایش داد. بیش ترین عملکرد دانه در تیمار CI + گلایسین بتائین به میزان 2163 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که 477 کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد. بذرمال کردن گندم دیم با مایه تلقیح مرکب سه گونه میکوریزا همراه با برگ پاشی گلایسین بتائین، موجب بهبود عملکرد دانه و افزایش محتوی پروتئین دانه و غلظت عناصر فسفر و روی در دانه خواهد شد.